رنگ فرش نقش مهمی در دکوراسیون منزل دارد. چه بخواهیم فرش بخریم ، چه پرده و چه وسایل دیگر، یا بسته به محیط و تزییناتی که می خواهیم در فضای مورد نظر ایجاد کنیم ، باید رنگهای خود را با دقت انتخاب کنیم.
ممکن است رنگ آبی را انتخاب کنیم تا فضایی آرامش بخش داشته باشیم، یا رنگ زرد را انتخاب کنیم تا جلوه ای روشن و آفتابی به اتاق بدهد.هرچند برای بافندگان فرش،رنگها چیزی جز عناصر تزئینی نبوده اند.
رنگهای مختلف معانی مختلفی داشته اند و بافندگان مختلف بسته به پیامی که می خواستند از طریق طرح و نقش خود انتقال دهند ، رنگها را به طور ارادی و عمد انتخاب می کردند.
نگاهی به برخی از رنگهای رایج تر در فرشها می اندازیم و به پیامی که هر کدام از این رنگها دارند می پردازیم.
سبز
برای ایرانیان ، به ویژه مسلمانان ، سبز از آنجایی که به پیامبر اکرم ارتباط دارد،رنگی مقدس محسوب می شود.بافندگان از رنگ سبز به مقدار کمی استفاده می کردند یعنی برای آن بخش از قالی که به ندرت ممکن است روی آن پاگذارید.
مانند گوشه ها و کناره ها،اختصاص یافته است. رنگ سبز به عنوان نمادی از امید ، زندگی ، بهار و تجدیدحیات در نظر گرفته می شود.
قرمز
قرمز رنگ آتش است. رنگی پر انرژی که شادی ، خوشبختی ، شور و شوق ، شجاعت ، قدرت ، ایمان و پویایی را به ارمغان می آورد.بافندگان از رنگ فرش قرمز به طور آزادانه در بافندگی خود استفاده می کرده اند تا طرح ها یا نقوش خاصی که بر آنها تاکید داشتند را برجسته کنند.
قهوه ای
قهوه ای نمایانگر زمین و خاک است و رنگ باروری محسوب می شود.
آبی
رنگ فرش آبی نمادی از قدرت و نیرو، صداقت و تنهایی است و نیز به زندگی آخرت اشاره دارد.
زرد
رنگ زرد رنگ خورشید است و در بافندگی بیش از حد زرد با خورشید در ارتباط است و نشان دهنده شادی و زندگی است.
نارنجی
از نارنجی برای ایجاد حس فروتنی یا تقوی در نقوش و طرحها استفاده می شود.
طلایی
رنگ طلایی نشان دهنده قدرت و ثروت است.این رنگ الیاف در فرش ایرانی به ندرت مورد استفاده قرار می گرفته و معمولاً مخصوص فرش هایی بوده که برای خانواده های سلطنتی و حاکمان بافته می شده است.
سفید
رنگ سفید رنگی خالص است و با خلوص قلب ، عدم نفس پرستی ، پاکی و آرامش و صلح همراه است.
مشکی
مشکی رنگی نیرومند است و معمولاً به حالات عذاب و ویرانی سوق دارد. بافندگان فرش به ندرت برای ایجاد طرح های کامل یا حتی برای زمینه فرش از این رنگ استفاده می کنند.
این رنگ فرش بیشتر برای برای ایجاد طرح های مشخص و دقیق ، و مرزبندی و تمایز بیشتر بین سایر طرح ها در فرش استفاده می شود.
رنگرزی
تمام رنگهای مورد استفاده در فرشهای دست بافت ایرانی از منابع طبیعی استخراج می شوند.قبیله عشایری که بافندگان اصلی بودند از انواع گیاهان بومی و حشرات برای به دست آوردن رنگهایی که با آن پشم رنگ می کردند استفاده می کرده اند.
طیف های مختلف رنگ سبز از خرد کردن و جوشاندن انواع برگها به دست می آید. قرمز از ریشه گیاهان روناس یا گاهی اوقات از بدن له شده ی برخی حشرات در منطقه استخراج می شود.
قهوه ای از پوست درخت بلوط و میوه گردو حاصل می شود که هر دو به وفور در منطقه یافت می شوند. زرد از گلهای بابونه، پوست انار ، زعفران یا برگهای درخت مو تهیه می شود.
آبی از گیاه بلوط و میوه ی گردو دریافت می شود که محصول اصلی آن رنگ نیلی ، یکی از مهمترین رنگهای آبی است.
بعضي از منابع رنگ فرش به راحتی يافت می شوند و استخراج آنها نیز راحت تر است، بنابراين به طور آزاد در بافتن فرش مورد استفاده قرار می گیرند.
با این حال ، برخی از منابع رنگ چندان رایج نیستند و نادر بودن این منابع بدین معنا بوده است که ارزش و قیمت بیشتری دارند و و از آنها در مقادیر بسیار کم استفاده می شود.