قالیچه های ایرانی عموما در یک توصیف عمومی ، با عنوان “فرش های شرقی ” قرار می گیرند، که در واقع گروهی از فرش های نرم و الگو دار می باشند که در آسیا و خاورمیانه بافته می شوند. در یک تعریف محدود، قالیچه های پارسی، فرش هایی را می گویند که در ایران بافته می شوند، البته فرش ایرانی ریشه در کل این منطقه دارد، نه فقط ناحیه جغرافیایی که امروزه ایران نامیده می شود.
بافت های متراکم، گره های منحصر به فرد و رنگ های شیک از جمله مشخصه های این قالیچه ها هستند. فرش ها، یک سطحی از فضا را می پوشانند و کل الگوهای رنگی را در کنار هم قرار می دهند. قدیمی ترین فرش شناخته شده موجود، مربوط به قرن 5 قبل از میلاد می شود.
فرش پازیریک که 2500 سال قدمت دارد، به صورت یخ زده در یک مقبره در منطقه سیبری یافت شد و هنوز هم مایه های رنگ قرمز خود را حفظ نموده است.
هنر بافندگی فرش یک هنر باستانی است و تکنیک های رنگ رنگرزی، نمادها، سبک ها و نقوش نیز همین گونه اند . مفاهیم مرتبط با این هنر باستانی عبارت است از انتقال داستان ها از نسلی به نسل دیگر است. پشم توسط اساتیدی که دهها سال تجربه دارند رنگ آمیزی می شود و سپس در اختیار یک بافنده ماهر قرار می گیرد تا بافته شود .
در اینجا ما معانی سنتی را که معمولا به رنگ های استاندارد مورد استفاده در فرشهای منطقه فارسی (شرقی) مربوط می شود، به اشتراک می گذاریم. ویژگی ها، ایده ها و احساساتی که از طریق رنگ بیان می شوند، با گذر زمان تغییر می کنند. در افسانه ها و روایت قومی قالی، مضامین مشترک ریشه در لایه های مبهم تاریخ دارند و هنوز هم الهام بخش انتخاب رنگ برای طرح های امروزی هستند.
رنگ قرمز نشان دهنده شادی، نشاط، شانس، شجاعت، ثروت و نیروی سرزنده زندگی بوده. آبی نماد تنهایی، صداقت، قدرت و یا زندگی پس از مرگ؛ رنگ قهوه ای، یادآور زمین و خاک؛ زرد به مفهوم خورشید بوده و اغلب به حکومت و حاکمان مربوط می شده. سفید می توانسته خلوص و صلح و یا عزاداری و غم و اندوه باشد. سیاه ، قدرتمند بوده، و می توانسته مخرب باشد، و به طور معمول برای تعیین خطوط و مرزهای یک طراحی دقیق مورد استفاده قرار می گرفته است.
سیاه: آرام و مرموز
سیاه دارای اعتبار و قدرت است؛ از آنجایی که سیاه می تواند احساسات قوی ایجاد کند، بسیار منکوب کننده است.سیاه نشان دهنده فقدان رنگ، خالی بودن ازلی و تهی بودن است. این یک رنگ کلاسیک برای لباس است، احتمالا به این دلیل که باعث می شود فرد،ظاهری لاغر تر و مرموز تر داشته باشد.
و رنگ سفید جلوه گر خلوص، پاکیزگی و بی طرفی است. پزشکان، روپوش سفید می پوشند، عروسان همواره لباس سفید می پوشیده اندو یک حصار سفید رنگ، خانه ای شاد و امن را در برگرفته است.
رنگ آبی
رنگ آبی: رنگ آبی نیل رنگرزان از گیاهی به همین نام به دست می آید، که در آناتولی غربی رشد نموده و نیل می دهد. نیل، که یک آبی عمیق تر است، نماد حکمت عرفانی، خودشناسی و شناخت معنوی است. در حالی که آبی، رنگ ارتباط با دیگران است، نیلی، رنگ آبی را به سوی افکار درونی، بینش های عمیق و شهود سوق می دهد.
تاریخچه فرش
تاریخچه فرش همیشه همراه با اهمیت فرهنگی و اجتماعی می باشد.فرش های دست باف، که حامل خلاقیت و هنرمندی می باشد، دارای مفاهیمی همپایه ی سایر آثار هنری می باشد. با وجود پیشرفت های امروزی در فناوری و روش های تولید، اکنون شاهد فرش هایی بافته شده از پشم تافته توسط دستگاهای بافت می باشیم.
در ادامه مطلب، به مفاهیم موجود در نمادهای فرش خواهیم پرداخت. رنگیزه ی آبی رنگی به فرمول c16h10n2o2 که از برخی گیاهان به ویژه از درخت نیل یا indigofera tinctoria که بومی هند است گرفته می شود و یا بطور مصنوعی ساخته می شود تاریخچه فرش همیشه همراه با اهمیت فرهنگی و اجتماعی می باشد.
فرش های دست باف، که حامل خلاقیت و هنرمندی می باشد، دارای مفاهیمی همپایه ی سایر آثار هنری می باشد. با وجود پیشرفت های امروزی در فناوری و روش های تولید، اکنون شاهد فرش هایی بافته شده از پشم تافته توسط دستگاهای بافت می باشیم. در ادامه مطلب، به مفاهیم موجود در نمادهای فرش خواهیم پرداخت.