مجله تک فرش

مراحل تولید فرش ماشینی ( فصل 4 ، بخش 10 ) – مرحله آهار و تکمیل فرش

اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی
مراحل تولید فرش ماشینی ( فصل 4 ، بخش 10 ) - مرحله آهار و تکمیل فرش
  • آهار و تکمیل فرش : فرش ماشینی بافته شده توسط ماشین های بافندگی فرش، به صورت خام، مناسب عرضه به بازار و تحویل به مشتری نیست.  از آن جایی که هر مرحله از عملیات تکمیل، دارای ماشین آلات، طرزکار و نکات فنی ویژه ای می باشد، در ادامه در خصوص هر مرحله توضیحاتی بیان می شود.

    4-5- مرحله آهار و تکمیل

    فرش ماشینی بافته شده توسط ماشین های بافندگی فرش، به صورت خام، مناسب عرضه به بازار و تحویل به مشتری نیست.

    وجود نخ های خاب مرده شناور در پشت برخی از فرشها، سست بودن ریشه های نخ خاب و احتمال بیرون آمدن آنها از فرش، ناهمواری سطح فرش، نازیبا بودن کناره ها و سرطاقه های برزنتی فرش بافته شده، سست بودن نخهای چله کناره فرش و نخ پود سرطاقه ها و احتمال بیرون آمدن آنها از داخل بافت فرش، پر زالود بودن و کثیف بودن سطح فرش و وجود عيوب ناشی از مراحل مختلف بافت از جمله مهم ترین نقص هایی است که می توان در فرش خام (تکمیل نشده) مشاهده کرد.

    بدون شک برای برطرف کردن هر یک از نقصهای فوق باید راهکار یا مرحله ای در عملیات تکمیل فرش ماشینی پیش بینی شود. بنابراین می توان پی برد که تکمیل فرش ماشینی تنها یک مرحله نیست، بلکه مجموعه ای از مراحل مختلف است که در هر مرحله عملیات خاصی بر روی فرش انجام می شود.

    شکل (۴-۸۱) نمودار مراحل مختلف در تکمیل متداول فرش ماشینی را نشان می دهد. بیان این نکته ضروری است که ممکن است در یک خط تکمیل تمامی مراحل زیر وجود نداشته باشد.

    شكل 4-81

    به طور مثال با توجه به این که فرش های جدید فاقد نخ های خاب شناور در فرش زیر می باشند، عملیات پشت پاک کنی از مجموعه مراحل تکمیل این نوع از فرشها حذف شده است.

    از آن جایی که هر مرحله از عملیات تکمیل، دارای ماشین آلات، طرزکار و نکات فنی ویژه ای می باشد، در ادامه در خصوص هر مرحله توضیحاتی بیان می شود.

    ۱ – ۵ – ۴ – پشت پاک کنی

    همان طوری که قبلا اشاره شد، در برخی از سیستم های بافندگی فرش ماشینی مانند ماشین های ماکویی قدیمی یا ماشینهای تک راپیری، نخهای خاب مرده در پشت فرش زیر به صورت شناور رها هستند.

    بنابراین قبل از انجام هر نوع عملیات تکمیلی بر روی چنین فرشهایی، باید ابتدا نخ های اضافی پشت آنها جدا شود. بدین منظور رول های فرش های زیر از رول های فرش های رو جداشده و توسط کاری های حمل فرش به قسمت پشت پاک کنی منتقل می شوند.

    سپس این رول ها به قسمت تغذیه ماشین پشت پاک کنی تغذیه می شوند. در این قسمت، رول های فرش سرطاقه دوزی می شوند تا تمامی فرش ها به دنبال یکدیگر و به صورت پیوسته وارد ماشین پشت پاک کنی شده و در زمان صرفه جویی بیشتری به عمل آید.

    برای انجام این عمل کافی است تا سرطاقه ابتدایی هر رول جدید که به صورت برزنتی به طول ۵ تا ۱۵ سانتی متر و عرض فرش است، به سرطاقه انتهایی رول قبلی (که داخل ماشین پشت پاک کنی است)، دوخته شود.

    دوختن این دو برزنت به کمک چرخ دوخت دستی (سیار) صورت می پذیرد. در هنگام سرطاقه دوزی باید عرض رول جدید با عرض رول قبلی هم اندازه باشد، در غیر این صورت از یک پارچه برزنت واسطه استفاده می کنند.

    این پارچه برزنت در یک طرف عرضی معادل عرض فرش قبلی و در طرف دیگر عرضی معادل عرض فرش جدید دارد. دستگاه پشت پاک کنی دارای چند شانه نوسان کننده (معمولا دوشانه) و چند تیغه برش دهنده (معمولا دوتیغه) می باشد (شکل ۴-۸۲).

    شكل 4-82- مسیر عبور فرش در ماشین پشت پاک کنی (شماره های 1 تا 4: شانه های نوسان کننده)

    شانه های نوسان کننده ابتدایی (سری اول) با حرکت نوسانی خود نخهای شناور اضافی بلند را از داخل برزنت فرش بیرون می کشند. سپس این نخها توسط تیغه، برش خورده از پشت فرش جدا می شوند.

    در ادامه، سری دوم شانه های نوسان کننده قرار دارند که وظیفه بیرون کشیدن نخهای شناور کوتاه تر و پرزها از داخل برزنت فرش را به عهده دارند.

    تیغه های انتهایی نیز نخهای کوتاه و پرزها را برش زده، از پشت فرش جدا می کنند. تراکم دندانه (تعداد دندانه در واحد طول) شانه ها در یک ماشین پشت پاک کنی متفاوت است.

    معمولا شانه های ابتدایی دارای تراکم دندانه کمتر و شانه های انتهایی ماشین دارای تراکم دندانه بالاتر می باشند. بعد از عملیات پشت پاک کنی، پشت فرشهای رو و زیر بسیار شبیه هم بوده، تشخیص زیر یا رو بودن فرش از پشت آنها به سختی امکان پذیر است.

    ماشین پشت پاک کنی دارای تنظیمات خاص خود می باشد. یکی از موارد مهم تنظیمی، میزان عمق نفوذ شانه نوسان کننده یا میزان فشار متقابل فرش و شانه بر یکدیگر می باشد.هر چه شانه نوسان کننده فشار بیشتری به پشت فرش وارد کند، نخهای خاب بیشتری از برزنت فرش بیرون کشیده خواهد شد.

    در چنین حالتی، تراکم فرش پایین آمده و وزن فرش کاهش خواهد یافت. تنظیم فشار شانه بر فرش به کمک جکهای پنوماتیکی که در زیر شانه نوسان کننده قرار گرفته اند، انجام می شود. 

    سرعت عبور فرش از داخل ماشین پشت پاک کنی پارامتر دیگری است که برای داشتن کیفیت بالای پشت پاک کنی باید تنظیم گردد.

    معمولا سرعت خطی تولید ماشین پشت پاک کنی در ماشین های قدیمی بین ۱ تا ۲ متر بر دقیقه و در ماشین های جدیدتر بین ۳ تا ۴ متر بر دقیقه می باشد. بدیهی است هر چه سرعت عبور فرش از داخل ماشین پشت پاک کنی پایین تر باشد، کیفیت عملیات بالاتر بوده، در مقابل سرعت تولید پایین تر خواهد بود.

    تنظیم سرعت ماشین بستگی به عواملی چون تراکم فرش، تعداد شانه های ماشین، میزان فشار بین فرش و شانه ها و همچنین کیفیت مورد انتظار پشت پاک کنی دارد.ضایعات جدا شده از فرش، که مجموعه ای از پرزهای کوتاه الیاف تا نخهای بلند (به طول چندین متر) است، در زیر ماشین جمع آوری می شود.

    این ضایعات که به ضایعات پشت فرش» در بازار شناخته می شوند، به دستگاه پرس منتقل شده، به صورت عدلهای ۱۵۰ تا ۲۵۰ کیلوگرمی بسته بندی می شوند.

    معمولا این ضایعات بسته به نوع الیاف، مجددأ به دو صورت استفاده می شوند. انواع مرغوب تر و تمیزتر ضایعات، بازیافت شده به صورت نخ های ضخیم در پتوبافی یا بافت روفرشی به کار می روند.

    ضایعات نامرغوب تر و کوتاه تر (مانند پرزهای الیاف) به عنوان پرکننده در عروسک سازی، تولید پشتی، صنعت ایزوگام و… استفاده می شوند.

    ۲ – ۵ – ۴ – تمیز کردن

    تمامی فرش های بافته شده اعم از رو و زیر، پس از بافته شدن در قسمت بافندگی می بایست از ماشین تمیز کن عبور کنند. فرشهای رو مستقیما پس از بافندگی و فرشهای زیر پس از پشت پاک کنی به این قسمت منتقل میشوند (مطابق نمودار شکل ۴-۸۱).

    دستگاه تمیز کن از تعدادی زننده، تعدادی برس برای تمیز کردن روی فرش و هم چنین تعدادی مکنده قوی که عملکردی شبیه به جاروبرقی دارند، تشکیل شده است. در اثر ضربه های زننده، نخهای آزاد و پرزهای سطحی از لابه لای نخهای خاب بیرون کشیده شده، روی سطح فرش قرار می گیرند.

    در ادامه، نخها و پرزهای آزاد روی فرش توسط برسها جمع آوری شده توسط مکنده های قوی به کیسه های جمع آوری ضایعات منتقل می شوند. در اگر این عملیات، سطح فرش کاملا تمیز و پاکیزه می شود.

    انجام مرحله تمیز کردن سبب می شود تا عیوب سطحی فرش در مرحله بعد یعنی رفوگری بهتر و واضح تر نمایان شده، کیفیت رفوگری (رفع عیوب) و در نتیجه کیفیت فرش نهایی افزایش یابد.

    ۳ – ۵ – ۴ – رفوگری

    پس از پشت پاک کنی فرش های زیر و تمیز کردن تمامی فرش های زیر و رو، عملیات کنترل و رفوگری انجام می شود. با توجه به آن که پشت و روی تمامی فرش های بافته شده در اثر عمليات قبلی کاملا تمیز شده است، هرگونه عیب احتمالی فرش به راحتی قابل مشاهده می باشد.

    به همین علت، این مرحله مهم ترین و بهترین مرحله جهت رفع عیوب فرش، قبل از آهارزنی می باشد. نحوه انجام عملیات رفوگری، دقیقا مشابه آن چیزی است که در بخش های قبلی به آن پرداخته شد.

    ۴ – ۵ – ۴ – تراش (شیرینگ)

    مرحله «تراش» یا «شیرینگ» عموما به مرحله ای گفته می شود که طی آن سطح فرش بافته شده از نظر ارتفاع خاب کاملا یکنواخت و هم ارتفاع می شود.

    بنابراین منظور از تراش یا پرداخت فرش ماشینی، عملیاتی است که طی آن تراشیدن رنده کردن سطح فرش و هم تراز کردن ارتفاع خاب در تمام نقاط سطح فرش انجام می شود.

    البته در برخی کارخانجات نوعی تراش پشت فرش نیز انجام می شود که به منظور حذف پرزهای به جامانده از پشت پاک کنی و در نتیجه تمیز کردن پشت فرش می باشد.

    در مرحله تراش (شیرینگ)، سرطاقه رول های فرش به هم دوخته شده، تمامی فرشها به صورت پیوسته به ماشین تراش تغذیه می شوند. این ماشین طی یک یا چند مرحله سطح فرش را تراشیده و کاملا یکنواخت می کند.

    برش سر نخهای خاب به واسطه حرکت قیچی گونه دو تیغه انجام می شود: تیغه ثابت و تیغه سیلندری دوار (سیلندر اسپیرال). بسته به تراکم فرش و جنس نخ خاب، تعداد، شکل و جنس تیغه های سیلندر متفاوت می باشد.

    شکل ( ۸۳ – ۴ ) تصویر تیغه سیلندری و نحوه برش خوردن نخهای خاب و در نتیجه تراشیده شدن سطح فرش را نشان میدهد.

    شکل 4-83- الف) سیلندر اسپسرال  ب) نحوه تراش فرش

    ج) شماتیک نحوه تراش فرش به صورت تخت و موقعیت تیغه ثابت A و تیغه سیلندری (اسپیرال) B

    فاصله محل برش (فصل مشترک تیغه ثابت و تیغه سیلندری) با سطح فرش به گونه ای تنظیم می شود که بلندترین مرتفع ترین نقاط خاب فرش تحت تراش قرار گیرد و با سایر قسمت های سطح فرش که ارتفاع خاب کمتری دارند، هم ارتفاع و هم سطح گردد.

    به همین منظور، اپراتور ماشین باید فاصله بین سیلندر و تیغه را با سطح فرش به دقت تنظیم کند تا میزان برداشت مناسب باشد.

    چنان چه این فاصله بیشتر از میزان مناسب آن در نظر گرفته شود، سطح فرش کاملا یک نواخت نخواهد شد و همچنان پستی و بلندی هایی در سطح فرش به چشم خواهد خورد.

    برعکس، چنانچه این فاصله کمتر باشد یعنی تیغه به سطح خاب فرش بسیار نزدیک شده یا حتی در داخل خاب فرو رود، برداشت یا تراش بیش از حد صورت می گیرد.

    در این حالت، اگرچه سطح فرش به خوبی پرداخت و یکنواخت می شود، لیکن بخشی از نخ های خاب فرش بی دلیل تراش خورده، به ضایعات تبدیل می شود که نه تنها باعث افزایش هزینه خواهد شد بلکه وزن فرش را نیز کاهش خواهد داد.چنانچه به هر دلیل، اختلاف ارتفاع خاب در نقاط مختلف فرش زیاد باشد، نمی توان آن را با یک مرحله تراش یکنواخت کرد.

    چون در این صورت، وقتی عمق نفوذ تیغه به داخل نخ های خاب زیاد شود، تیغه ها در اثر برخورد شدید با نخ های خاب و مقاومت بین این دو گرم شده، حرارت به وجود آمده سبب سوختگی سطح فرش خواهد شد.

    برطرف کردن اثر سوختگی سطح فرش، کار بسیار مشکلی است. بنابراین برای جلوگیری از به وجود آمدن چنین پدیده ای، فرش طی دو یا چند مرحله تحت عملیات تراش قرار می گیرد.

    علاوه بر تنظیم فاصله تیغه ها تا سطح فرش، سرعت حرکت فرش در ماشین تراش نیز باید تنظیم شود. هر چه سرعت عبور فرش کمتر باشد، عملیات تراش و برداشت سطحی فرش به دلیل سرعت نسبی بالاتر سیلندر، بهتر انجام می شود.

    در نتیجه پرداخت بهتری صورت گرفته و سطح فرش یکنواخت تر می شود. برعکس، چنان چه سرعت عبور فرش از داخل ماشین تراش زیاد باشد، نه تنها پرداخت خوبی انجام نمی شود، بلکه احتمال پرش تیغه ها و پله پله شدن سطح فرش نیز وجود دارد.

    سازندگان ماشین های تراش جدید، برای اطمینان از پرداخت بهتر سطح فرش، قطر سیلندر را افزایش داده اند. در این حالت، سرعت خطی لبه تیغه های سیلندر، چند برابر شده، در نتیجه پرداخت با کیفیت بسیار بالاتر انجام میشود.

    در اثر تراش سطح فرش، مقدار زیادی پرزهای کوتاه الیاف در هوا معلق می شود که به واسطه مکش قوی کانال های تعبیه شده در بالای تیغه و سیلندر از محیط دور می شوند.

    گرد و غبار و پرز الياف به وجود آمده، نه تنها سبب کثیف شدن سطح فرش می شود، بلکه آلودگی هوای محیط را در پی دارد که برای سلامتی کارگران قسمت تكمیل بسیار مضر می باشد. بنابراین، باید عملکرد فن های مکنده به صورت مستمر توسط مسؤولان فنی سالن تکمیل، ارزیابی و کنترل گردد.

    در انتهای ماشین تراش، مکنده های بسیار قوی مانند جارو برقی عمل کرده و تمامی پرزها و گرد و غبار لابه لای نخهای خاب را بیرون کشیده و نخهای اضافی سطح فرش را جمع آوری می کند.

    کیفیت انجام فرآیند مکش و تمیز کردن فرش، نه تنها تأثیر بسزایی بر کیفیت تکمیل فرش می گذارد، بلکه می تواند بر رضایت مشتری هنگام خرید فرش نیز تأثیر مهمی داشته باشد.

    در ماشین های تراش جدید، قطعات نمدی بر روی سیلندر تعبیه شده است که آغشته به روغن بوده، در اثر تماس با لبه تیغه های سیلندر، آنها را کمی چرب می کنند.

    چرب شدن تیغه های سیلندر نه تنها سبب کاهش حرارت و جلوگیری از سوختگی فرش شده، بلکه از معلق شدن پرزهای ریز الیاف در هوا جلوگیری می کند.

    در انتها، ذکر این نکته ضروری است که با ارتقای سطح تکنولوژی ماشین های بافندگی فرش و استفاده از لانست ها به عنوان قطعات تنظیم کننده ارتفاع خاب به هنگام بافت، سطح فرش های ماشینی جدید بسیار یکنواخت می باشد.

    بنابراین، انجام عملیات تراش بر روی این گونه فرشها صرفا برای پرداخت جزئی سطح فرش بوده، به همین دلیل عملیات تراش یا پرداخت فرش، در زمان کوتاه تر و با کیفیت بالاتری صورت می پذیرد.

    ۵ – ۵ – ۴ – آهارزنی

    یکی از تفاوت های اساسی فرش ماشینی با فرش دستباف، نحوه اتصال نخهای خاب به زمینه فرش یا به عبارت دیگر شکل گره ها (ریشه های نخ خاب) می باشد.

    همان طوری که در شکل (۴-۸۴) نشان داده شده است، در فرش دستباف، نخ خاب فرش به صورت یکی از دو نوع کره فارسی و یا ترکی به دور نخ چله پیچیده می شود.

    شکل 4-84- الف) تصویر گره های فرش دستباف  ب) تصویر گره های فرش ماشینی

    این نحوه قرار گیری نخ های خاب در داخل زمینه فرش سبب می شود تا نخ های خاب دراثر نیروهای وارده بر آن، به راحتی از داخل فرش بیرون کشیده نشوند.  در فرش ماشینی، برخلاف فرش دستباف، نخهای خاب به دور نخ چله یا پود گره نمی شوند و تنها به صورت یک نیم دایره از دور آن عبور می کنند.

    این باعث می شود تا نخهای خاب عموما به صورت U شکل در ساختمان بافت فرش ماشینی قرار گیرند. این تفاوت باعث می شود تا نخهای خاب فرش دستباف (ریشه ها در اثر کشید شدن، به راحتی از داخل فرش بیرون نیایند و فرش دستباف استحکام ریشه بالایی داشته باشد.

    بر عکس، در فرش ماشینی به دلیل کوچک بودن سطح تماس نخ خاب با نخ پود استحکام ریشه بسیار پایین تر می باشد.

    بنابراین، از ابتدای ماشینی شدن تولید فرش به روش رویه به رویه، زدن نوعی چسب به پشت فرش بافته شده با عملیات «آهارزنی» به عنوان راه حل استحکام بخشی نخ های خاب مرسوم شده است.

    ذکر این نکته ضروری است که در ساختار فرش های ماشینی جدید و با تراکم بالا (۷۰۰ شانه به بالا)، نحوه بافتن فرش با استفاده از تکنیک «نخهای خاب درگیر» به گونه ای اصلاح شده است که نخهای خاب به شکل حرف «W» انگلیسی و یا «لا»ی عربی در ساختمان بافت فرش قرار می گیرند.

    بنابراین، با توجه به تراکم و فشردگی بالای نخهای خاب و پود در ساختار چنین فرشهایی و هم چنین شکل حلقه شدن نخ خاب به دور نخهای پود، نقش استحکام بخشی آهار کمتر شده است.

    آهار که به صورت لایه یا فیلمی نازک به پشت فرش می چسبد، می تواند علاوه بر استحکام بخشی، فواید دیگری را نیز به همراه داشته باشد.

    این لایه می تواند نقش ترمز فرش بر روی سطوح صیقلی مانند سرامیک کف را داشته، سرخوردگی مکرر فرش ماشینی بر روی سطوح سرامیکی را کاهش دهد.

    هم چنین وجود آهار می تواند مقاومت پشت فرش در مقابل سایش بر روی کف را افزایش دهد. علاوه بر آن در فرش های تراکم پایین که فرش شل بوده، به راحتی خمیده و چروک می شود، از آهارزنی برای سفت کردن پشت فرش و جلوگیری از تا خوردن و چروک شدن آن استفاده می شود.

     

    عملیات آهارزنی فرش به صورت شماتیک در شکل (۴-۸۵) نشان داده شده است. براساس این شکل، ماشین آهار شامل قسمت های آهارزنی (تشتک های آهار)، خشک کن بخارزنی و تراش (شیرینگ) می باشد که در ادامه توضیحاتی در خصوص هر قسمت ارائه میشود.

    ۱ – ۵ – ۵ – ۴ – قسمت آهار زنی (تشتک های آهار)

    همان طوری که در شکل (۴-۸۵) نشان داده شده است، نخستین قسمت ماشین آحا قسمت آهارزنی است. این قسمت شامل یک یا دو تشتک حاوی محلول آهاری است.

    شکل 4-85- تصویر شماتیک ماشین آهار و قسمت های مختلف آن

    داخل هر یک از تشتک ها، غلتکی قرار دارد که در خلاف جهت حرکت فرش، به آرام می چرخند. رول های فرش به قسمت تغذیه ماشین انتقال می یابند و پس از ورود به ماشین آهار، از روی این غلتکها عبور می کنند.

    نحوه عبور فرش ها به گونه ای است که پشت فرش در تماس با غلتک آغشته به آهار بوده، محلول آهاری از تشتک به غلتک و سپس به پشت فرش منتقل می شود.

    مقدار آهار اضافه توسط یک تیغه از زیر فرش گرفته می شود. تنظیم میزان ضخامت فیلم آهار پشت فرش با تنظیم زاویه این تیغه نسبت به پشت فرش امکان پذیر است.

    فرآیند آهارزنی می تواند در یک و یا دو مرحله متوالی انجام شود. در برخی از ماشین های آهار فرش، در ابتدای ورود فرش به ماشین، یک مرحله بخارزنی بر روی فرش خام انجام می شود.

    سازندگان چنین ماشین هایی معتقدند که یک مرحله بخارزنی به فرش قبل از آهارزنی، به جذب بهتر و یکنواخت تر آهار توسط پشت فرش کمک می کند.

    سرعت حرکت خطی فرش و هم چنین سرعت دورانی غلتک، بر مقدار آهار منتقل شده به پشت فرش تأثیر می گذارد. هر چه سرعت این دو نسبت به یکدیگر بیشتر باشد (سرعت حرکت فرش زیاد و سرعت دورانی غلتک کم باشد)، آهار کمتری به پشت فرش منتقل می شود.

    بر عکس، برای انتقال بیشتر آهار به پشت فرش کافی است سرعت حرکت فرش کمتر و سرعت دورانی غلتک آهاری بیشتر شود. این نکته می تواند در آهار کردن فرشهایی با تراکم متفاوت به کار آید.

    برای فرش های تراکم پایین که نیاز به مقدار آهار بیشتری دارند سرعت حرکت فرش را کم و سرعت غلتک را زیاد می کنند. در مقابل، زمانی که فرش های تراکم بالا وارد ماشین آهار می شوند، سرعت حرکت فرش را افزایش و سرعت دورانی علته را کاهش میدهند.

    علاوه بر سرعت نسبی فرش و غلتک، گرانروی (ویسکوزیته) محلول آهاری نیز در میزان انتقال آهار به پشت فرش مؤثر است. بدیهی است که هر چه ویسکوزیته کمتر باشد مقدار آهار، کمتر و هر چه ویسکوزیته بیشتر باشد، مقدار آهار بیشتری به پشت فرش منتقل خواهد شد.

    همان طوری که قبلا نیز بیان شد، فرش های تراکم پایین به راحتی خمیده و چروک می شوند. این پدیده از دید مشتری، یک عیب مهم برای فرش محسوب می شود.

    با زدن آهار زیاد به پشت فرش، تلاش می شود تا این نقص برطرف شده، فرش سفتی و قوام بیشتری پیدا کند. از طرفی چون تراکم فرش پایین است، آهار زده شده به پشت فرش می تواند از لابه لای تار و پود برزنت به سطح فرش آمده، سبب سوزنی شدن خاب فرش گردد.

    برای حل این مشکل، از آمار با ویسکوزیته بالا برای فرش های تراکم پایین استفاده می کنند تا بالا بودن ویسکوزیته آهار مانع نفوذ آهار به نخ های خاب فرش و در نتیجه سوزنی شدن آنها گردد.

    در مورد فرش های تراکم بالا، موضوع برعکس می باشد. فرش های تراکم بالا سفت و نمدی هستند و به راحتی خمیده و چروک نمی شوند.

    بنابراین، آهار پشت فرش نقش سفت کردن فرش را به عهده ندارد. از این رو، برای آهارزنی چنین فرش هایی از محلول آهار با ویسکوزیته پایین استفاده می شود.

    در خصوص فرش هایی که دارای نخ خاب الیاف مصنوعی فیلامنتی هستند (مانند پلی پروپیلن و یا پلی استر)، مواد آهاری نمی توانند به راحتی به داخل ریشه های نخ خاب در برزنت فرش نفوذ کنند (چون جذب رطوبت چنین الیافی کم و یا در حد صفر است). به همین دلیل، از محلول آهاری با غلظت (ویسکوزیته بالا استفاده می شود.

    با توجه به مصرف مداوم محلول آهار، سطح آهار در تشتک به گونه ای ثابت نگه داشته می شود که همواره قسمت پایین غلتک داخل محلول آهاری باشد.

    به عبارت دیگر، با تعبيه شناور و یا حسگر، سطح آهار سنجیده می شود. در صورتی که در اثر مصرف، سطح محلول آهار پایین بیاید، شیر ورود آهار به تشتک به طور خودکار باز شده و به محض رسیدن محلول آهاری به سطح مورد نظر، فرمان بسته شدن شیر داده میشود.

    ماده آهاری که در صنعت فرش ماشینی به عنوان چسب استفاده می شود، باید دارای ویژگی های زیر باشد:

    – بی بو باشد.

    – شفاف باشد.

    – کف نکند.

    – اثر مخرب بر الياف به کار رفته در فرش نداشته باشد.

    – نفوذپذیری خوبی داشته باشد.

    – فیلم خشک شده به آسانی در آب حل نشود.

    – نرم و انعطاف پذیر باشد (شکننده نباشد).

    – پس از خشک شدن ریزش نکند.

    – پوسته نکند.

    – سمی و آتش زا نباشد.

    -در برابر میکروارگانیسم ها (باکتریها) مقاوم باشد (کپک نزند).

    یکی از متداول ترین مواد آماری مورد استفاده در صنعت تکمیل فرش ماشینی، پلی وینیل استات ( P . V . A ) است. این ماده پلیمری، قابل حل در آب سرد بوده و با مقداری مواد غلظت دهنده مخلوط می شود.

    نسبت مخلوط معمولا به صورت ۶۰٪ آب 5/39 درصد  پلی وینیل استات و 5/0٪ غلظت دهنده می باشد. برای تهیه محلول آهار، ابتدا آب را در همزن ریخته آن را روشن می کنند.

    همزمان با حرکت همزن، غلظت دهنده را به آرامی به آن اضافه می کنند. چنان چه غلظت دهنده سریعا داخل آب ریخته شود، فرصت مخلوط شدن با آب را پیدا نکرده، به صورت گلوله های معلق در آب در می آید.

    گلوله های مخلوط نشده در آب، در آهار تهیه شده باقی می مانند و سبب می شوند تا آهار در داخل لوله ها و تشتک ته نشین شده و مشکلاتی را پدید آورد.

    برای مخلوط شدن کامل غلظت دهنده و آب و تهیه مخلوط کاملا یکنواخت، همزن بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه مخلوط را به آرامی به هم می زند.

    سپس پلی وینیل استات به میزانی که قبلا بیان شد، به مخلوط اضافه می شود و هم زدن ادامه می یابد. در انتها، مخلوط یکنواخت آماده شده به داخل مخزن ذخیره ماشین آهار که معمولا در ارتفاع چند متری تشتک آهار قرار دارد، انتقال می یابد.

    امروزه ماده آهاری «استایرن بوتادین رابر» معروف به SBR و یا نوع خاص آن XSBR که در مقایسه با SBR حالت فوم بیشتری دارد، در حال جایگزین شدن به جای آهار PVA می باشد. به نظر می رسد استفاده از آهار SBR در تکمیل فرش ماشینی به دلایل زیر بر آهار سنتی PVA برتری دارد:

    – افزایش مقاومت بیرون کشیدن پرز و مقاومت خمشی فرش آهارشده – افزایش مقاومت شستشویی و مقاومت سایشی فرش آهارشده

    – امکان افزایش سرعت خطی تکمیل فرش آهار شده با SBR در مقایسه با PVA

    – ماندگاری و ثبات بالاتر فیلم آهار SBR در برابر شستشو

    – شفافیت و نرمی بیشتر فیلم آهار SBR در مقایسه با PVA

    ۲ – ۵ – ۵ – ۴ – قسمت خشک کن

    پس از آن که پشت فرش آغشته به فیلمی از آهار شد، باید مرحله خشک کردن آهار انجام شود. برای این منظور، بلافاصله بعد از تشتکهای آهار، اتاقک گرم یا خشک کن تعبیه شده است.

    فرش های آهار خورده وارد خشک کن می شوند. در این اتاقک، رادیاتورهایی در زیر مسیر عبور فرش قرار گرفته است که به وسیله بخار آب، داغ میشوند. زیر رادیاتورها تعدادی فن نصب شده است که هوای گرم رادیاتورها را به پشت فرش می دمد.

    هوای گرم دمیده شده، آهار پشت فرش را به خوبی خشک می کند. معمولا طول اتاقک به چندین متر می رسد و دمای هوای اتاقک در طول مسیر حرکت فرش در داخل آن، به تدریج زیاد و سپس کم می شود.

    قسمت ابتدایی اتاقک دارای دمایی در حدود ۶۰ درجه سانتی گراد است. در این قسمت از اتاقک، به آهار پشت فرش پیش گرمایش داده شده، آن را برای اعمال حرارت بالاتر آماده می کند.

    در واقع، به این روش از اعمال شوک حرارتی به فیلم آهار جلوگیری می شود. قسمت میانی اتاقک دمایی بالاتر و در حدود ۸۰ درجه سانتی گراد دارد. عمده عملیات خشک کردن آهار، در همین قسمت انجام می شود.

    دمای قسمت انتهایی اتاقک پایین تر و معادل ۵۰ درجه سانتی گراد در نظر گرفته می شود تا به هنگام خروج فرش از اتاقک خشک کن، شوک حرارتی معکوس (کاهش دمای ناگهانی به فیلم آهار وارد نشود. بدین ترتیب فرش می تواند به راحتی دمای سالن (حدود ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی گراد) را به خود بگیرد.

    ۳ – ۵ – ۵ – ۴ – قسمت بخارزنی

    فرشها پس از خروج از اتاقک خشک کن، بلافاصله وارد قسمت بخارزنی می شوند. در این قسمت، فرشها از روی سیلندر بزرگی به قطر تقریبی ۲/ ۵ متر و طول ۴ متر به نام «تامبوره عبور می کنند (شکل ۴-۸۵)، که به وسیله بخار آب گرم می شود.

    وظیفه این سیلندر که مانند یک اتوی بخار بزرگ عمل می کند، این است که خشک شدن فیلم آهار را با پرس کردن آن به داخل بافت زمینه فرش همراه کند.

    این اقدام باعث می شود تا پن فرش آهار خورده، پستی و بلندی های برزنت را به خود گرفته، طبیعی تر به نظر بر دله. علاوه  بر آن، بخارزدن به فرش سبب می شود تا چروکهای احتمالی فرش برطرف شود.

    هم جنہیں می توان گفت که در این مرحله، نوعی تثبیت حرارتی بر روی نخ های خاب فرش که در حالت ایستاده و منظم قرار گرفته اند، اعمال می شود که سبب می شود تا فرش مشتری پسندتر گردد.

    هر چه سرعت دورانی سیلندر (تامبور) کمتر باشد، تثبیت حرارتی بهتری بر روی فرش انجام می شود. پس از بخارزنی، فرشها مجددا از خشک کن عبور داده می شوند تا بخار آب باقیمانده در لابه لای الیاف خارج شده، فرش کاملا خشک گردد.

    ۴ – ۵ – ۵ – ۴ – قسمت تراش (شیرینگ)

    پس از خشک شدن کامل فرش، عملیات تراش (شیرینگ) بر روی آن انجام می شود قسمت تراش که در انتهای ماشین آهار قرار گرفته است، پرداخت نهایی فرش را انجام می دهد.

    تمامی فرش هایی که از ماشین آهار عبور داده می شوند، خواه فرش هایی که قبلا تراش خورده اند و خواه فرش هایی که احتمالا به دلیل یکنواخت بودن سطح خاب، تراش نخورده اند، الزاما از این قسمت عبور داده میشوند.

    بدیهی است در این مرحله، پرداخت بسیار جزئی اما دقیقی بر روی فرش انجام می شود. وجود مکنده های بسیار قوی سیب می شود تا پرزهای الیاف بریده شده، از روی سطح فرش جمع آوری شود. بدین ترتیب فرش خروجی از قسمت تراش انتهای ماشین آهار، دارای سطحی یکنواخت، مخملی و بسیار تمیز می باشد.

    ۶ – ۵ – ۴ – زیگزاگ (و چرم دوزی)

    لایه زمینه یا برزنت فرش ماشینی، نوعی پارچه تاری ہودی فاقد کاره است بماند نخهای چله کناره های فرش و به دنبال آن، نخ های خاب می توانند به راحتی بیرون کشید شوند.

    برای رفع این مشکل و تثبیت دو کناره طولی فرش. عملیات دوخت یا عطرد پیچ کرد کناره انجام می شود که در صنعت تکمیل فرش ماشینی به عملیات «زیکن اگ» معرفی است

    برای زیگزاگ کردن کناره های فرش، از دستگاه زیگزاگ استفاده می شود که تصود نمونه ای از آن در شکل (۴-۸۶) آمده است. این دستگاه نوعی چرخ خیاطی است که همزمان از دو نوع نخ استفاده می کند.

     

    مراحل تولید فرش ماشینی ( فصل 4 ، بخش 10 ) - مرحله آهار و تکمیل فرش

     

    یکی از آنها، نخ زیگزاگ است که معمولا همان نت خاب زمینه فرش (با همان رنگ و مشخصات) می باشد. این نخ به وسیله حرکت زیگزاگی با رفت و برگشتی سوزن به طول یک تا یک و نیم سانتی متر، زیر و روی لبه برزنت را به هم میدوزد.

    نخ دیگر، نخ دوخت است که بسیار محکم تر بوده و وظیفه استحکام بخشی زیگزاگ کناره فرش را بر عهده دارد. معمولا نخ دوخت از جنس نایلون، پلی استر و یا پنبه پلی استر بوده، به رنگ سفید می باشد.

    دستگاه زیگزاگ بر روی لبه میز فرش نصب می شود. میز فرش، میزی فلزی است که برای انتقال آسان فرش از یک مرحله به مرحله دیگر استفاده شده، فرش از روی آن عبور می کند.

    معمولا پس از کامل شدن زیگزاگ یک طرف فرش، آن را چرخانده و طرف دیگر را زیگزاگ می کنند. در برخی کارخانجات که تولید بسیار بالایی دارند، دو دستگاه زیگزاگ در دو طرف میز فرش قرار می دهند تا حین عبور فرش، همزمان دو طرف آن زیگزاگ شده، سرعت و راندمان تولید افزایش یابد.

    در برخی از کارخانجات، به زیر دو کناره طولی فرش (زیر محل زیگزاگ)، نوار چرم دوخته می شود. هدف از این اقدام، جلوگیری از سر خوردن فرش بر روی سرامیک، جلوگیری از آسیب دیدن کناره های فرش و شبیه شدن فرش ماشینی به فرش دستباف و در نتیجه زیباتر و جذاب تر شدن فرش از دید مشتری می باشد.

    لازم به ذکر است در هنر فرش دستباف ایران، گاه به کناره فرش های گران قیمت و هنری، چرم طبیعی دوخته میشده است. نوارهای چرم مورد استفاده در صنعت فرش ماشینی، ۳ تا ۴ سانتی متر عرض داشته و از نوع چرم مصنوعی می باشند.

    رنگ این نوارهای چرمی معمولا قهوه ای روشن یا سیر می باشد که معمولا متناسب با رنگ زمینه فرش انتخاب می شود. دوختن چرم به کناره های طولی فرش، همزمان با عملیات زیگزاگ انجام می شود.

    اپراتور زیگزاگ، لبه طولی برزنت فرش و لبه نوار چرم را روی هم قرار داده و با هم به داخل دستگاه زیگزاگ (زیر سوزن دوزندگی دستگاه زیگزاگ) هدایت می کند.

    ۷ – ۵ – ۴ – برش

    همان طوری که در ابتدای بخش تکمیل بیان شد، تمامی فرش ها به صورت رول های به هم پیوسته از خط آهار و تکمیل عبور می کنند. بنابراین، در انتهای خط تکمیل، برزنت ساده باف) بین فرشها، بریده شده و فرش ها به صورت تک به تک از یکدیگر جدا می شوند.

     

    مراحل تولید فرش ماشینی ( فصل 4 ، بخش 10 ) - مرحله آهار و تکمیل فرش

     

    برزنت بین دو فرش که عامل اتصال دو فرش متوالی است، دارای طولی بین ۵ تا ۱۰ سانتی متر است. برش برزنت مابین دو فرش به گونه ای انجام می شود که حداقل ۲ تا ۳ سانتی متر برزنت برای انتهای هریک از فرشها باقی بماند تا بتوان ریشه زنی سر و ته فرش را در مرحله بعد انجام داد.

    ۸ – ۵ – ۴ – ریشه زنی

    در بافت فرش های دستباف، پس از اتمام مرحله بافت فرش، بافندگان سر و ته چله های متصل به دار را قیچی می کنند تا فرش بافته شده از دار قالی جدا شود.

    چله های بریده شده ابتدا و انتهای فرش، به صورت رشته نخ های آویزان و آزاد می باشند. بنابراین، بافندگان فرش دستباف برای زیباتر شدن فرش، سرهای آزاد چله ها را به صورت زنجیری به یکدیگر می بافند و حتی گاه آنها را به یکدیگر گره می زنند.

    در صنعت فرش ماشینی، عملیاتی شبیه به عمل فوق انجام می شود که به «ریشه زنی» معروف است. تفاوت این عملیات با عمل مشابه در فرش دستباف آن است که در تکمیل فرش ماشینی سرنخ های چله آزاد وجود ندارند و ریشه ها توسط دستگاه ریشه زنی (شکل ۸۷ – ۴ ) به لبه برزنت یا ساده باف انتهای فرش دوخته می شوند.

     

    مراحل تولید فرش ماشینی ( فصل 4 ، بخش 10 ) - مرحله آهار و تکمیل فرش

     

    این کار سبب می شود تا نه تنها فرش ماشینی زیباتر شود، بلکه نخهای پود و خاب در دو سر فرش مهار شده، از درآمدن آنها از داخل برزنت فرش جلوگیری شود.

    همان طوری که در بخش برش اشاره شد، به هنگام برش و جدا کردن فرش ها از یکدیگر، باید حداقل ۲ تا ۳ سانتی متر برزنت ابتدا و انتهای فرش برای ریشه زنی باقی بماند تاریشه ها روی برزنت زده شوند.

    در صورتی که برزنت کافی برای ریشه زنی وجود نداشته باشد، ریشه ها به ناچار بر روی خاب فرش زده می شوند. در چنین حالتی، علاوه بر معیوب و نازیبا شدن سر و ته فرش، به دلیل حرکت خاب فرش، ریشه ها به تدریج شل شده شکل یکنواخت خود را از دست میدهند.

    در برخی از کارخانجات فرش ماشینی، برای زیباتر شدن و تنوع ریشه ها (به تقلید از فرش دستباف)، تعدادی از نخهای ریشه مجاور را با فاصله ای یک تا ۲ سانتی متری از محل اتصالشان به برزنت فرش، به یکدیگر گره می زنند.

    امروزه برای سهولت بیشتر و افزایش سرعت انجام کار، ریشه های گره خورده آماده (منگوله دار) توسط دستگاه ریشه زنی به برزنت فرش دوخته میشود . این نوع از ریشه ها، از قبل به وسیله نوعی ماشین بافندگی خاص بافته می شوند.

    میانگین امتیازات ۵ از ۵
    از مجموع ۱ رای

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    تلفن پشتیبانی 09338177908 | هر روز هفته از ساعت 8 صبح الی 18 پاسخ گوی شما هستیم

    فروشگاه اینترنتی تک فرش در سال 1394 و با هدف سهولت در خرید فرش ماشینی برای مردم نازنین ایران تاسیس شد , شما با ورود به تک فرش با انبوهی از طرح و نقش فرش ماشینی رو به رو خواهید شد و به راحتی می توانید فرش مورد نظر خود را مشاهده و خریداری نمایید . تک فرش, یک شهر فرش واقعی است که بواسطه حضور در شهر کاشان ( مرکز فرش ایران ) و همکاری را برندهای بزرگی همچون فرش محتشم , فرش لیلی , فرش برنتین , فرش مشهد اردهال , فرش داریوش , قالی سرام , فرش شاهکار صفویه , فرش شاهکار آریایی , فرش سبلان و … کاملترین ویترین فرش ماشینی را داشته باشد . شاید شما قصد داشته باشید برای فضای پذیرایی منزل خود فرش کلاسیک تهیه کنید و فرش های ماشینی با طرح های اصیل ایرانی را میپسندید پس فرش 1500 شانه , فرش 1200 شانه , فرش 1000 شانه , فرش 700 شانه و فرش های 500 شانه گزینه های خوبی برای شما هستند , و یا شاید به دنیال طرح های مدرن هستید و به فرش فانتزی مدرن علاقه مند هستید , از فرش طرح ترک , فرش چهل تکه ( پچ ورک )فرش آشپزخانه , فرش کهنه نما , فرش فرانسوی , فرش پرزبلند شگی , فرش مراکشی , گلیم , و گبه در سایت تک فرش دیدن کنید و طرح مورد را نظر خود را انتخاب و خریداری نمایید و همچنین اگر قصد دارید برای اتاق فرزند دلبندتان فرشی خریداری کنید حتما سری به فرش اتاق کودک در سایت تک فرش بزنید و زیباترین طرح فرش ها را مشاهده کنید . از مزیت های مهم تک فرش می توان به : خرید مستقیم فرش از کاشان با قیمت کارخانه , ارسال رایگان به سراسر کشور, و 7 روز ضمانت بازگشت وجه در صورت نارضایتی اشاره کرد.ما در مجموعه‌ی تک فرش جهت رفاه خرید فرش، خرید اقساطی فرش را نیز به مشتریان ارائه می‌دهیم


    کلیه حقوق این سایت متعلق به تیم تک فرش می باشد.    Copyright @2006 – 2022 Takfarsh.com

    ورود | ثبت نام
    شماره موبایل خود را وارد کنید

    ورود شما به معنای پذیرش شرایط تک فرش و قوانین حریم‌خصوصی است

    برگشت
    کد تایید را وارد کنید
    کد تایید برای شماره موبایل شما ارسال گردید
    ارسال مجدد کد تا دیگر
    برگشت
    رمز عبور را وارد کنید
    رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
    برگشت
    رمز عبور را وارد کنید
    رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
    برگشت
    درخواست بازیابی رمز عبور
    لطفاً پست الکترونیک یا موبایل خود را وارد نمایید
    برگشت
    کد تایید را وارد کنید
    کد تایید برای شماره موبایل شما ارسال گردید
    ارسال مجدد کد تا دیگر
    ایمیل بازیابی ارسال شد!
    لطفاً به صندوق الکترونیکی خود مراجعه کرده و بر روی لینک ارسال شده کلیک نمایید.
    تغییر رمز عبور
    یک رمز عبور برای اکانت خود تنظیم کنید
    تغییر رمز با موفقیت انجام شد